έρυξ

Αρχαίος οικισμός στο ομώνυμο βουνό της δυτικής Σικελίας. Κατά τη μυθολογία, στο βουνό αυτό ιδρύθηκε αρχικά ένα ιερό προς τιμήν της Αφροδίτης-Αστάρτης, το οποίο, όπως πίστευαν, θεμελίωσε ο Έρυξ ή ο Αινείας, γιοι και οι δύο της Αφροδίτης. Αργότερα, στην ίδια περιοχή, δημιουργήθηκε ένας οικισμός με την ονομασία Έ. Ο Θουκυδίδης αναφέρει τον οικισμό ως πόλη των Ελύμων. Περίπου το 510 π.Χ. ο Σπαρτιάτης Δωριέας επιχείρησε να ιδρύσει αποικία στους πρόποδες του βουνού, χωρίς όμως επιτυχία, εξαιτίας της αντίστασης των συνασπισμένων δυνάμεων Ελύμων και Καρχηδονίων. Κατά τον 5o αι. π.Χ. ο οικισμός και το ιερό ήταν υπό την κυριαρχία των Εγεσταίων, για τους οποίους λέγεται ότι στάθηκαν η αφορμή για την εκστρατεία των Αθηναίων στη Σικελία, επειδή οι θησαυροί του ιερού τους δελέασαν την αθηναϊκή ηγεσία. Στα τέλη του 5ου αι. π.Χ. η περιοχή πέρασε στον έλεγχο των Καρχηδονίων. Το 278 η Έ. κατακτήθηκε από τον Πύρρο, αλλά μετά την αποχώρηση του βασιλιά της Ηπείρου πέρασε ξανά στα χέρια των Καρχηδονίων. Από τότε, μέχρι το 241 π.Χ. που κατακτήθηκε οριστικά από τους Ρωμαίους, η περιοχή της πόλης έγινε πολλές φορές πεδίο σκληρών συγκρούσεων ανάμεσα στους Καρχηδόνιους και στους Ρωμαίους. Στα χρόνια που ακολούθησαν τη ρωμαϊκή κατάκτηση, το ιερό περιήλθε σε ολοκληρωτικό μαρασμό. Από ανασκαφές που έγιναν εκεί, ήρθαν στο φως λείψανα του ιερού και μεγάλα τμήματα των οχυρώσεων της πόλης. Νόμισμα της αρχαίας πόλης Έρυξ, που εικονίζει την Αφροδίτη και τον Έρωτα.

* * *

ο

1. ανιοβόλο φίδι τής Αφρικής και τής Ασίας

2. κολεόπτερο, νυκτόβιος κάνθαρος

3. προσωβράγχιο γαστερόποδο μαλάκιο.